LEON LEWANDOWSKI
LEON LEWANDOWSKI. SKRZYPEK ZNAD PROSNY
Wydawca: Fundacja Dorzecze Prosny i Wydawnictwo Muzyka Odnaleziona

  Stworzenie rzetelnej, bogatej i barwnej monografii tego ostatniego weselnego skrzypka w Kaliskiem było dla nas, badających mikroregion Dorzecza Prosny celem, do którego dążyliśmy od lat. Wymagało to czasu oraz dogłębnego zbadania będącej w dyspozycji tego muzykanta spuścizny pokoleń. Wiemy, że jest on spadkobiercą nuty skrzypków urodzonych nad Prosną w połowie XIX wieku. Operuje archaiczną manierą i zaniechanymi dawno skalami modalnymi. Smyczkowanie, nieoczywiste podziały rytmiczne w ramach melodii trójmiarowych, zbieżność z zapisami Oskara Kolberga i Jarosława Lisakowskiego, to czynniki, które nakazują ostrożne i nacechowane szacunkiem podejście do tej materii.

Wybraliśmy nagrania, które z jednej strony przedstawiają postać wiejskiego muzykanta, z drugiej definiują styl charakteryzujący mikroregion. Nagrania nie powstały jednego dnia, zarejestrowano je w ciągu kilkuletniej pracy nad repertuarem obrzędowym i tanecznym skrzypka i ucznia. Te najlepsze i najbardziej wartościowe powstały w momentach zaistnienia szeregu sprzyjających okoliczności. Potrzebne do tego są osobiste i przyjacielskie relacje, zażyłość, dzięki której stajemy się uczestnikami chwil niedostępnych dla tych "z zewnątrz" i spoza rodziny. Podczas badań udało się ostatecznie skompletować cały repertuar weselny 90-letniego Leona Lewandowskiego.

Nagrania są fascynujące. To efekt wieloletniej pracy, której celem było odtworzenie weselnego sposobu gry Leona Lewandowskiego. Prezentują cały wachlarz umiejętności skrzypka; istnieje zasadnicza różnica pomiędzy skrzypcowym solo, do tak zwanego "posłuchu" a grą z towarzyszeniem sekcji rytmicznej, na której skrzypek może się oprzeć, adresowaną do żywego odbiorcy, jakim jest tancerz. Aby właściwie ocenić wirtuozerię skrzypka, nagrania solo z ciekawymi wariantami są niezbędne. Jednak w tym drugim przypadku zawołany muzykant weselny zaczyna szarżować i odsłaniać rąbek tajemnicy muzykanckiego rzemiosła. Publikujemy takie nagrania po to, aby ukazać coś więcej, niż melodię, żeby pokazać "żywioł gry", siłę frazy i sposób ogrywania tematu muzycznego.
Mateusz Raszewski