KAJA I JANUSZ PRUSINOWSCY
GDZIE SIĘ PODZIAŁ KUSY JANEK?
Wydawca: Fundacja Wszystkie Mazurki Świata / IMIT

     Płyta zawiera zabawy ze śpiewem, zabawy taneczne w rytmach podstawowych tańców polskich, zabawy z głosem i przestrzenią, kołysanki oraz różne rodzaje dziecięcego folkloru słownego. Zapisy, opisy i nowe warianty zabaw powstawały na przestrzeni blisko dwustu lat, pochodzą bowiem z zapisów Łukasza Gołębiewskiego (pierwsza połowa XIX w.), Oskara Kolberga, nagrań archiwalnych z lat 40., zbioru zabaw Edmunda Piaseckiego (lata 20. XX w.), kilku książek z piosenkami i zabawami dla dzieci autorstwa Jadwigi Gorzechowskiej i Marii Kaczurbiny (zabawy przedwojenne i powojenne), zbiorów wyliczanek Doroty Simonides i Krystyny Pisarkowej (wydania z lat 70. i 80. XX w ).

   "Gdzie się podział Kusy Janek? Gdzie się skrył cudowny świat dziecięcych gier i zabaw? Jak odnaleźć przekazywane niegdyś z pokolenia na pokolenie piosenki, wyliczanki, wołanki, zabawy polne i salonowe, taneczne i zręcznościowe? Raz, dwa, trzy - szukam!
   Kiedy byłam mała, bawiliśmy się na podwórku na 1001 sposobów, a przejętym od starszych dzieci albo wymyślanym przez nas na miejscu grom i zabawom (trzepakowym, kamyczkowym, ganianym) towarzyszyły różnorakie wyliczanki. Nie miałam pojęcia, że w środku miasta praktykuję "folklor dziecięcy"... Trudno było sobie wtedy wyobrazić, że całkiem niedługo prawie zniknie przebogaty świat dziecięcych zabaw - pomagający budować relacje, uczący empatii, kształtujący wiele rozmaitych umiejętności.
   Wielu zbieraczy folkloru już w dziewiętnastym wieku rozpoczęło kolekcjonowanie skarbów dziecięcej kultury. W każdej monografii regionalnej Oskara Kolberga możemy znaleźć "kącik dziecięcy" z barwnymi opisami zabaw i nutowym zapisem piosenek śpiewanych przez najmłodszych. Dziś niewiele dzieci ma szansę na swobodną, spontaniczną zabawę bez nadzoru dorosłych, większość nie wychodzi z domu samopas - nie mają więc "przyjaciół z podwórka" i doświadczenia wspólnych przygód. Naturalny międzypokoleniowy przekaz został przerwany.
   Przywołujemy więc popularną niegdyś w Polsce postać Kusego Janka - "chłopaka na opak", dla którego nie ma rzeczy niemożliwych. Mamy nadzieję, że pomoże on tchnąć nową energię w dawne zabawy i przywrócić dzieciom radość tworzenia nowych - takich, do których potrzeba przyjaciół, a nie elektryczności. Intuicja podpowiada nam, że zagubiony świat spontanicznych dziecięcych zabaw jest blisko, bardzo blisko: ciepło... cieplej... gorąco!"

Kaja Prusinowska