CZESŁAW WĘGLARZ
GAJDOSKU Z GAJDAMI
Wydawca: Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Bialej

  Album prezentuje twórczość Czesława Węglarza, znakomitego żywieckiego instrumentalisty, który gra i śpiewa repertuar typowy dla Żywiecczyzny.

Muzyka ludowa tego regionu wyróżnia się przede wszystkim swoją dwudzielnością, tj. trybem lidyjskim i tzw. skalą góralską, wytwarzaną za pomocą instrumentów dętych używanych przez pasterzy. Niektóre melodie charakteryzują się swobodnym rytmem; wykonywane są bez wyraźnego pulsu. W innych dominuje metrum dwudzielne, gdyż jest to metrum większości tańców żywieckich. Można też usłyszeć metrum zmienne oraz, choć nie w liczbie dziesięciu, metrum kwintowe. Częstą praktyką w wykonaniu pasterzy są improwizowane wtrącenia kończące pieśń, zwane wyskaniami, oraz krótkie, opadające, glissandowe zakończenia melodii.

Czesław Węglarz gra na różnych instrumentach solo (piszczałki, trembity, rogi, okaryny i dudy) lub w duecie ze skrzypcami swojej córki, co tworzy unikalny i charakterystyczny rodzaj współpracy. Owa heterofonia tworzona jest przez instrumentalistów, którzy w rzeczywistości grają tę samą melodię, jednak wykonują ją i ozdabiają w różny sposób. Melodie prowadzone przez dudy i skrzypce różnią się nie tylko bogactwem figuracji, ale także do pewnego stopnia rytmem, co wynika z różnic w wykonaniu melodii. W większości utworów zwrotka wokalna zmienia się z wersją instrumentalną. Skrzypek śpiewa grając w duecie, natomiast w utworach solowych wykonywanych na instrumentach dętych i piszczałkach (zarówno gajdach, jak i dudach) wokalistą jest Czesław Węglarz. Zachowuje on charakterystyczny dla tego regionu styl śpiewu; wykonywany z dużą swobodą, wysokim dźwiękiem, niekiedy w tempie rubato, ozdobiony końcowym glissando. Liczne melodie oparte są na starodawnej skali z czwartym stopniem skali podniesionym o pół stopnia (lidyjskiej), typowej dla obszaru Karpat. Pod względem tekstowym pieśni poruszają tematykę społeczną i pasterską, mogą być zabawne lub związane z rozbójnikami.

Niektóre nagrania prezentują klasyczne instrumenty pasterskie, które kiedyś można było usłyszeć na otwartej przestrzeni, zwykle na halach, ze względu na ich głośność, takie jak trembity i rogi, a także okaryny, piszczałki z jednym otworem lub sześcioma bocznymi otworami, których muzyk używa do grania melodii obyrtek (jednego z najpopularniejszych tańców regionalnych). Nagrania ukazują styl wykonawczy i repertuar, które należą do starszego folkloru i stanowią o odrębności tradycji muzycznej Żywiecczyzny.